Satan satana!

Dövizdeki artış, gelirin giderleri karşılaması, artan işçi ve dükkan maliyetleri derken esnaf siftah yapamaz hale geldi. Antalya özelinde Güllük Caddesi, Kaleiçi, Işıklar gibi kentin kalbi sayılabilecek merkezi yerlerde ise kepenk kapatan esnafın çokluğu dikkat çekti. Dükkanını ya satan ya da kiralayan esnaf, içinde bulundukları durumun en büyük sorumlu olarak da AVM’leri gösterdi

Dövizdeki yüksek artış ve işçi maliyetlerinin artması sonucunda orta ve büyük ölçekli işyerlerinin önlem olarak aldığı, daralma ve işçi çıkarma işlemleri fayda etmeyince kepenkler birer birer kapanmaya başladı. Antalya’da da birçok dükkânın üzerinde satılık ve kiralık levhası bulunurken, işlerine devam edenler ise günü siftah yapamadan kapattıklarından yakınıyor.  Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken’in açıkladığı 2018 yılı rakamlara göre; Antalya’da 2018 yılı itibari ile 9 bin 736 iş yeri açıldı, 4 bin 265 iş yerinin kapandı. Antalya en çok iş yeri kapanan iller arasında yer alırken İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonra 4’üncü il oldu

Antalya 4’üncü sırada

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) verilerine göre, Antalya’da Antalya Esnaf ve Sanatkârlar Odalar Birliği’ne (AESOB) bağlı 76 bin 683 esnaf, 86 bin 943 iş yeri ve 75 oda bulunmakta. TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken daha önce yaptığı bir açıklamasında, Antalya’da 2018 yılı itibari ile 9 bin 736 iş yeri açıldığını, 4 bin 265 iş yerinin kapandığını, Antalya’nın en çok iş yeri kapanan iller arasında, İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonra 4’üncü il olduğunu belirtti.  Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre ise, Antalya’da 2018 yılsonu itibari ile 3 bin 156 şirket, 24 kooperatif, 864 gerçek kişi ise işletme kurdu. Bunun yanı sıra 306 şirket, 39 kooperatif, 625 gerçek, tüzel kişi işletme kapandı. TOBB’un Mart 2019 verilerine göre ise, Mart ayında 349 şirket, 1 kooperatif, 65 gerçek kişi iş yeri açtı. Yine Mart ayında, 16 şirket, 1 kooperatif, 48 gerçek kişi iş yeri kapandı.

‘İnsanlar AVM tercih ediyor’

Güllü’kte kıyafet dükkanı işleten fakat dükkanı satılık olan Hasan Hüseyin İncesu, AVM’ler geldikten sonra işlerin azaldığını belirterek, “Caddelerimizin de popülerliğinin ölmesi, insanların artık caddelere gelmesi için bir sebep kalmaması gibi sorunlarla karşı karşıyayız. Mesela Şarampol Caddesi’ne giden gençler AVM’ye gidiyor AVM’den Kaleiçi’ne gidiyor. Esnaf dükkanları insanların ilgisini çekmiyor artık. İşsizlik de olunca, insanlar AVM’lere gidince küçük esnaf bitiyor maalesef. AVM’ler kışın soğuk değil, yazın sıcak değil. İnsanlar da oraları tercih ediyor” ifadelerini kullandı.

‘Siftah yapmadan dükkan kapattım’

Caddenin canlılık kazanması için çok geç olduğunu düşündüğünü söyleyen İncesu, “İnsanların buraya gelmesi için bir neden olmalı. İlla bir Kalekapısı olmalı. Ama yok. Cazibe merkezi değil. Eskiden Kaş’tan, Kalkan’dan insanlar buralara alışverişe gelirdi. Ama artık tüm kurumsal mağazalar oralarda da var. İnsanlar buraya gelmeye gerek duymuyor. Orada satış oluyor. Küçük esnafın buna direnmeye gücü yok. Ben buranın en eski esnafıyım. 6-7 senedir bu durum böyle. Ben neredeyse 25 senedir siftah etmediğim günü hatırlamıyorum ama son 6 aydır en az 20 kere siftah yapmadan dükkan kapattım. Her gün daha da kötüye gidiyor. Eşim ve benim emekli maaşımız olmazsa geçinemezdik” şeklinde konuştu.

‘Sistemin değişmesi lazım’

Her şeyin bir bedeli olduğunu kaydeden İncesu, “Artık yaptığımız işin ne emeği ne de karşılığı var. Dükkanın kirasını çıkaramıyoruz. Diğerlerini saymıyorum. Biz burada mağduruz. Ekonomi çökmüş durumda. Ülke olarak elimizde hiçbir şey kalmadı. Artık kıyafeti bile bize dolarla satıyorlar. Size değil, bize. Bir kurumsal firma tişörtü 15 liraya satıyor ama biz toptancıda zaten bu fiyata alıyoruz. Biz onların karşısında duramıyoruz. Dünya genelinde AVM’ler şehrin 30 kilometre dışındadır. Ama bizimkiler şehrin göbeğinde ve her şeyi satıyorlar. Bir market var mesela, gıda satıyor, kıyafet satıyor, sebze satıyor, kontör satıyor, ayakkabı satıyor. Bu ne? E biz de yoğurt satalım. Böyle bir şey olmamalı çok yanlış. Bu algının, sistemin değişmesi lazım. Her şey küçük esnafı bitirmeye yönelik. Dükkanını kapatanlar hep borçtan kapatıyor. İşler bu şekilde devam ederse, kapanan iş yeri sayısı daha çok artar” şeklinde görüşlerini aktardı. DİLAN ERAY