Gazeteciler kültür gezisinde

Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) tarafından düzenlenen hafta sonu gezisinde Akseki, İbradı ilçeleri; Ormana, Ürünlü Mahalleleri ve Altınbeşik Mağarası ziyaret edildi. Yöre kimliğiyle bütünleşmiş, ilçe ve mahallelerin simgesi haline gelmiş tarihi ve otantik mekanları ziyaret eden gazeteciler, geçtiğimiz yıl yaşamını kaybeden kent tarihçisi - arşivci Mustafa Üstün'ün ölüm yıldönümü için düzenlenen anma programına da katıldılar. ÇGD Antalya Şube Başkanı Engin Korkmaz, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü öğretim üyelerinden Hasan Üstün ve ailesi başta olmak üzere İbradılı ailelerin desteğiyle geziyi gerçekleştirdiklerini belirterek, "İbradı, Antalya tarihinde önemli yere sahip, çok önemli devlet ve bilim insanları yetiştirmiş bir ilçemiz. İbradı, Akseki ve Ormana, bölgeye has düğmeli evleriyle kültür turizminin en önemli uğrak yerleri arasına girdi. Hafta sonunda gerçekleştirdiğimiz iki günlük gezimizde bölgenin kültür tarihi ve bölgeye has düğmeli evler mimarisi konusunda yerinde bilgiler edinme fırsatı bulduk. Gezimizin gerçekleşmesi için bize destek veren Hasan Üstün hocamıza, ailesine ve komşularına teşekkür ediyoruz. İbradı gezimize rehberlik eden Halis Yörür, Ormana gezimize rehberlik eden Zeki Cengiz ve Ürünlü'deki atölye evinde bizi ağırlayan Nurhayat Varol'a da ayrıca teşekkür ediyoruz" dedi.

İlk durak Akseki

Muratpaşa Belediyesi'nin sağladığı ulaşım desteğiyle başlayan gezinin ilk durağı Akseki Etnografya Müzesi oldu. 1840 yılında Hacı Hüseyin Efendi tarafından yaptırılan konak torunları tarafından Türkiye Diyanet Vakfı'na bağışlandı. Antalya Valiliği tarafından restore edilen ve halk arasında "Müftülük Evi" olarak bilenen konak, Diyanet Vakfı ile Akseki Belediyesi arasında imzalanan protokol çerçevesinde Etnografya Müzesi olarak düzenlendi. Müze Müdürü Mehmet Soylu, Akseki'ye has sivil konut mimarisine örnek teşkil eden müzede, Akseki'nin geleneksel yaşam kültürü yanında bölgenin ekonomik yapısını da simgeleyen 3 bin 500 civarında eserin sergilendiğini söyledi. Güzelliği ve içerisindeki eserlerle göz kamaştıran müzeye sık sık ziyaretçilerin geldiği belirtildi. Akseki ziyaretinin ikinci durağı "Ben Aksekiyim Resim Müzesi" oldu. Mehmet Soylu, müzedeki fotoğraflarda aktarılan eşyalar, eski meslekler ve bölgeye özgü bitkiler hakkında bilgiler aktardı.

Orman içinde bahçe

Müzel ziyaretlerinin ardından İbradı'ya hareket eden ÇGD heyeti, Üzümdere Irmağı üzerinde bulunan Handost Restaurant'taki öğle yemeğinin ardından adını ırmaktan alan Üzümdere Mahallesi'ne geçti; burada 13 dönümlük bahçesi içinde doğayla iç içe yaşam süren Osman Yavuz’u ziyaret eden gazeteciler, bahçe hakkında bilgi aldı. İçme ve sulama suyunu Üzümdere'yle bahçesi arasında açtığı arklardan karşılayan Osman Amca, elektriğini de su kuvvetiyle döndürdüğü çarka bağlı dinamo aracılığı ile sağlıyor. Yalnızlığı ve yaşlılığı nedeniyle bahçeyi çekip çevirmekte zorlandığını belirten Osman Amca bakmak zorunda olduğunu belirtti. Bahçeyi bu nedenle satmak zorunda olduğunu belirten Osman Amca, "Bahçeyi turistik tesis kurmak amacıyla isteyenler oldu. Ama ben buranın doğal ortamının bozulmasını istemiyorum. Buradaki geleneksel üretimin devam ettirilmesini istiyorum. Ziyaretime gelenler, “Aaa ne güzel bir yer, ne güzel bir yaşam” deyip, benimkine benzer bir yaşam sürmek istediklerini söylüyorlar; ama kent hayatından feragat edip buralara gelmeye de cesaret edemiyorlar. Kooperatiflere filan çağrı yaptım. Gelsinler, buradaki geleneksel üretimi bozmadan devam ettirsinler" dedi.

Bir çok ünlü İbradı’dan

Osman Amca'ya veda ettikten sonra İbradı'ya geçen gazetecileri orada doğup büyüyen emekli öğretmen Halis Yörür gezdirdi. İlçe içinde bulunan tarihi konaklar ve düğmeli evler hakkında yerinde bilgiler aktaran Halis Yörür, İbradı'nın asırlık kestane ağaçları, özel olarak da "Arapastık" denilen kestane ağacı hakkında bilgiler verdi. Halis Yörür, Osmanlı İmparatorluğu’na sayısız ulema yetiştirmiş İbradı'nın çok sayıda Cumhuriyet aydını da olduğunun altını çizdi. Kadı Abdurrahman Paşa, İbradı deyince ilk akla gelen isim. Aralarında üst düzey devlet görevlileri, iş insanları, bilim insanları, politikacı, modacı, sanatçı ve edebiyatçıların bulunduğu Yahya Minkari, Sadi Irmak, Kasım Gülek, Ali Bozer, Yüksel Bozer, Safa Giray, Korkut Boratav, Pertev Naili Boratav, Zeki Başeskioğlu, Muammer Aksoy, Orhan pamuk, Ayşe Kulin, Nazlı Ilıcak, Ömer Çavuşoğlu, Hakkı Süha Okay, Osman Sipahioğlu,. Faik Yılmaz İpek, Hazım Türegin gibi isimler, İbradı doğumlu, anne - baba tarafından İbradılı ya da İbradı'yla yakın akrabalığı olan isimlerden bazıları.

Düğmeli evleri ile ormana

İlk günün akşamında kent yaşamından kaçıp Ürünlü Mahallesi'ne yerleşen Nurhayat Varol'un belgesel filmi izlendi. ÇGD gezisinin ilk gün programı, bu gösterimle sona erdi. Gazeteciler ikinci gün mahalle sakini zeki Cengiz'in rehberliğinde Ormana'nın ünlü düğmeli evlerini ziyaret edip, evler ve yöre mimarisiyle ilgili bilgiler aldılar. Ormanalı iş insanlarının yaptırıp hizmete açtığı Yaşlılar Evi, mahallenin en çok dikkat çeken yapılarından biri. Ormanalı yaşlılar, ahşap ve taş mimarisiyle bu seyirlik yapı içinde, sedir kokuları arasında, ücretsiz şekilde keyifli yaşam bir sürmekteler. Ormana'da bulunan düğmeli evlerin tamamına yakınının koruma altına alındığını, mahallede betonarme yapının yok denecek kadar az olduğunu hatırlatalım. Ormana'nın düğmeli evleri arasında "Cemalim Cemalim" türküsünün kahramanı Karatay'ın konağı da bulunuyor. Bir aşk hikâyesi nedeniyle vurulup yaşamından edilen Karatay'ın torunları, dedelerinin konağını restore ettirip, bölge kültürünün bir parçası kılmışlar.

Altınbeşik’te keyifli gezi

ÇGD heyeti, Ormana turunun ardından Altınbeşik Mağarası'na geçip, botlarla mağarayı gezip, keyifli anlar yaşadılar. Büyükşehir Belediye şirketlerinden ANSET'in işletmesini üstlendiği mağarada, botlarla 150 metre kadar ilerlenebiliyor. Profesyonel dağcı ve mağaracılar 15 kilometre uzunluğunda olan Altınbeşik Mağarası'nın 5 bin metrelik bölümünü keşfetmişler. Mağara, adını üzerinde bulunan Altınbeşik Tepesi'nden almış. Yaz ayları boyunca ziyarete açık olan mağara, bu aylarda her gün 300 ile 800 kişi arasında konuk ağırlıyormuş.

Yılkı atı sürprizi

Ürünlü'den hareket eden gazeteciler dönüş yolculuğunu İbradı'yı Manavgat ve Beşkonak'a bağlayan "Avasun Yolu"ndan yaptılar. Dönüş yolculuğunun iki heyecanlı karşılaşmasından ilki yılkı atları oldu. Yolun sağında bulunan düzlükte yayılmakta olan atlar, gazeteciler fotoğraf yarışına girince ürküp kaçtılar. Avasun Yolu'nun ikinci sürprizi Oymapınar ve Managat Barajlarını neredeyse kuşbakışı gören manzara oldu. DİLAN ERAY