ATSO Başkanı Çetin’den Eylül Enflasyonu Değerlendirmesi

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan Eylül Ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Enflasyonun tek haneye inmesinin beklentileri olumlu etkilemesinden memnuniyet duyduğunu kaydeden Başkan Çetin, ekonominin halen yüksek büyüme-düşük enflasyon dönemine girecek yapısal durumda olmadığını belirterek Merkez Bankasının önden yüklemeli faiz indirim kararlarında ihtiyatlı olması gerektiğini kaydetti.

ATSO Başkanı Çetin açıklamasında şunları kaydetti:

“Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2019 Eylül ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de %0,99, Yİ-ÜFE’de %0,13 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında %9,26, yurt içi üretici fiyatlarında %2,45 olmuştur.

Enflasyonun baz etkisi ile tek haneye düşmesi bekleniyordu

Yıllık enflasyonun, enflasyonun  %24-25 düzeyine çıktığı 2018 Eylül ve Ekim aylarından itibaren hesaplanmasına dayalı olan baz etkisiyle tek haneye düşmesi beklediğimiz bir durumdu. Bu nedenle 12 aylık ortalama enflasyon halen %18 düzeyinde kalmaktadır. Dolayısıyla Kasım ayından itibaren yıllık enflasyon tekrar yükselecek, %12-13 düzeyine dönecektir.

Tarımda fiyat dalgalanmaları devam ediyor

Enflasyondaki yıllık düşüşe baz etkisinin yanı sıra gıda grubunda et ve süt ürünleri fiyatlarının, elverişli iklim koşulları nedeniyle domates, limon, kuru soğan, patates gibi sebze ve meyvelerin katkı yaptığı görülmektedir. Buna karşılık sarımsak fiyatı aylık %42.6, yıllık %176 oranında artmıştır. Salatalık, kabak, Antep fıstığı ve bazı ürünlerdeki fiyat artışları, tarımda sert fiyat dalgalanmalarının devam ettiğini göstermektedir.

Doğal gaz, toplu taşıma, alkollü içki ve sigara zamları enflasyona yükseltici etki yaptı

Enflasyona yükseltici katkı yapan ürünler veya ürün gruplarının başında doğal gaz, toplu taşıma ücret artışları, alkollü içki ve sigaraya yapılan zamlar, işlenmiş gıda, mevsimlik giyim ürünleri, lokanta-otel grubu gelmektedir. Harcama grupları itibariyle aylık en yüksek artış %2,15 ile konut ve %2,13 ile giyim ve ayakkabıda izlenmiştir. Yıllık bazda ise en yüksek artışlar %43,86 ile alkollü içecekler ve tütün, %15,41 ile sağlık gruplarında görülmüştür.

Baz etkisi desteği ile Yİ-ÜFE de düştü

Üretici fiyatları enflasyonu veya başka bir ifadeyle Yİ-ÜFE ise, 2019 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,13,  bir önceki yılın aynı ayına göre %2,45 olarak gerçekleşmiştir. Üretici fiyatlarındaki düşüşte baz etkisi yanısıra küresel ekonomideki durum, emtia fiyatlarının düşmesi, döviz kurlarındaki yatay seyir ve ekonomideki durgunluk rol oynamaktadır. Gıda, demir çelik grubu ÜFE'yi düşürücü etki yaparken, enerji grubu ve elektrik zamları enflasyonu yükseltici etki yapmıştır. Bu zamların önümüzdeki dönemde tüketici fiyatlarına yansıma potansiyeli de bulunmaktadır.

Merkez Bankası önden yüklemeli faiz indirimlerinde ihtiyatlı olmalı

Sonuç olarak enflasyonun tek haneye düşmesinin beklentileri olumlu etkilemesinden memnuniyet duyuyor, ancak enflasyonla mücadelede rehavete kapılmamak gerektiğini hatırlatmak istiyorum. Türkiye ekonomisi durgunluk-yüksek enflasyon döneminden çıkmaktadır, fakat henüz yüksek büyüme-düşük enflasyon dönemine girecek yapısal durumda değildir. Bu nedenle Merkez Bankası önden yüklemeli faiz indirimlerinde artık ihtiyatlı olmalı ve 2018 yılındaki hatayı tekrarlamamalıdır. Bu çerçevede Merkez Bankası'ndan ölçülü faiz indirimi yapmasını, bankalarımızın faiz ve komisyon marjlarını düşürme çabalarının devamını, ekonomi yönetiminden kamuda ve sektörlerde vergi ve diğer verimlilik reformlarını hızlandırmasını bekliyoruz.

Batı Akdeniz enflasyonu Türkiye ortalamasının üzerinde

Bölgemiz verilerine gelince, Batı Akdeniz'de TÜFE oranı, aylık %1,13, dokuz aylık %9,34 ve yıllık bazda %9,60 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyonun aylık, dokuz aylık ve yıllık bazdaTürkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre bölgemiz, 26 bölge arasında aylık bazda 5.sırada, dokuz aylık bazda 3. sırada, yıllık bazda ise 13. bölge konumunda yer almıştır.

Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artış %6,26 ile giyim ve ayakkabı, %4,87 ile eğitim, %2,19 ile çeşitli mal ve hizmetlerharcama gruplarında olmuştur. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda ise %0,57 düşüş gözlenmiştir.

Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış  %43,46 ile alkollü içecekler ve tütün, %18,56 ile eğitim ve %17,73 ile sağlık gruplarındaolmuştur. Ulaştırma grubunda ise % 0,65 düşüş gerçekleşmiştir.