1 Mayıs ve bir anı

1 Mayıs denilince ilk aklıma gelen, 1980’in 1 Mayıs’ında Kalekapısı’nda kör kurşuna kurban giden ortaokul öğrencisi Arif Koparan gelir. Terör belası henüz çocuk yaşında Arif’i aramızdan alırken, o günleri yaşayan bir gazeteci olarak aklımdan, hayalimden, gözlerimin önünden her 1 Mayıs’ta neler geçer neler…

İşçilerin birlik ve dayanışma günü olan 1 Mayıs tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de kutlanıyor. 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günüdür 1 Mayıs... Türkiye'de ilk kez 1923'te resmî olarak kutlanmıştır. 2008 Nisan'ında, "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edilmiş, 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir.

***

Kim istemez ki; işçi bayramını diğer bayramlar gibi güle oynaya kutlayalım? Ancak geçmiş yıllardaki kutlamalarda birçok olaylara tanıklık eden 1 Mayıs, 12 Eylül öncesi maalesef provokatörler tarafından bayram yerine, terörün kol gezdirildiği günler olarak akıllarda kalmış.

Sonraki yıllarda, iktidarların kendi güvenlik gücüne güvenemeyen, çıkabilecek olayları önlemek, gerekli tedbirleri almak yerine, hala bugün olduğu gibi Taksim’i ve diğer meydanları yasaklamayı çözüm olarak görüp kolaycılığı seçmişler.

İşte yine bu yasaklanan 1 Mayıslardan birisiydi, 1 Mayıs 1980…

Antalya’ya henüz birkaç ay önce gelmiştim. 12 Eylül öncesi terörün büyük kentlerden sonra en yoğun yaşandığı illerin başında geliyordu Antalya. İsim vermeyeceğim ama sağ ve sol gruplar tarafından caddeler, sokaklar adeta bölüşülmüş, biri diğerinin caddesinden geçemiyor, geçerse başına gelecekleri de kabullenmiş oluyordu. Genellikle de dövülerek hastanelik ediliyor ya da uzaktan atılan bir kurşunla öldürülüyordu. Cumhuriyet Meydanı’nda bir gün yürürken, yanı başımda belinden silahını çeken bir genç, Büyük Otel’in önünde yürüyen başka bir genci vurup öldürmüştü. Cumhuriyet Caddesi eski PTT’ye kadar solcularındı. PTT’nin yanı Orduevi’nin karşısında MHP ve Ülkücülerin binası vardı çünkü. Şarampol Caddesi’nin başı AP Gençlik Kolları Hürgenç’in elindeydi, Garajdan sonrası MHP’li Ülkücülerindi. Otobüs terminaline gruplardan biri tarafından el konulmuştu.

Hürriyet Haber Ajansı’nın Bölge Temsilcisi olarak geçici görevle gelmiştim Antalya’ya… Bekardım, her gün yemeğimi Vakıf İşhanı’ndaki büromuzun hemen arka sokağındaki Hüseyin Kazancı’nın ortaklarından biri olan Üçler Restoran’da yiyordum. Bu gruplardan birinin militanı peşime takıldı. Yemeklerde gelip karşı masama oturuyor ve belindeki silahı gösterip pis pis bakış atıyordu. Bu uzun hikâye, sonra Savcılığa şikâyet dilekçesi verdim. Kulakları çınlasın Yaşar Okuyan partisinin genel sekreteri olarak olaya müdahale etti ve belki de hayatımı kurtardı.

***

1 Mayıs 1980’de bütün Türkiye’de Bakanlar Kurulu kararı ile İşçi Bayramı kutlamaları iptal edilmiş, Taksim’e giriş yasaklanmıştı. Sadece Antalya ve İstanbul’da göstericiler meydanlara yürüdü. Şarampol Caddesi’nin ara sokaklarından fırlayan göstericiler Kalekapısı’ndaki Saat Kulesi’nin önündeki havuzun çevresinde toplandı. Polis müdahale etti,  ben ortada kalmıştım ve fotoğraf çekiyordum. Benden başka hiçbir gazeteci yoktu. O gün öğrendim ki, bizim meslektaşlar bu tür toplumsal olayları pencerelerden izlerlermiş. Neyse bu sırada topluluğu dağıtamayan polis havaya ateş etmeye başladı ve ne oldu ise ondan sonra oldu. Göstericiler de silahlara sarıldı ve kurşunlardan birinin isabet ettiği 12 yaşındaki Arif Koparan yere düştü. Tam tamına şimdiki tramvay durağının önünde… Gözlerimin önünde küçücük çocuk kan revan içinde, olay yerinde hayatını kaybetti. Kalabalık da olay yerinden uzaklaştı. Arif Koparan dün vurulduğu yerde kırmızı karanfillerle anıldı. Aradan 39 yıl geçti, Arif yaşasaydı bugün 51 yaşında olacaktı. Ama Arif’i kimin tabancasından çıkan kurşun öldürdü hala meçhul… Arif Koparan cinayeti tıpkı usta gazeteci Çetin Emeç gibi faili meçhul kaldı.

Her şeye rağmen yaşamak güzel, bayram kutlamakta… Tüm emekçilerin 1 Mayıs Birlik, Dayanışma ve Haksızlıklarla Mücadele Günü’nü kutluyorum…